De wereld staat in brand, letterlijk en figuurlijk. Klimaatverandering, uitbuiting in productieketens en een consumptiemaatschappij die steeds meer wil. Veel ondernemers zien het, voelen de urgentie, maar blijven steken in compliance en afvinklijstjes. Hoe zorgen we ervoor dat duurzaamheid niet iets is wat "moet", maar iets wat bedrijven écht willen?
Manon van Leeuwen besloot die vraag om te zetten in actie. Ze richtte Zustaina op, een bedrijf dat duurzame cadeauboxen en een online keuzeplatform aanbiedt voor organisaties die niet alleen willen geven, maar ook impact willen maken. Ze schreef een boek over gedragsverandering en duurzaamheid, waarin ze laat zien hoe bedrijven mensen in beweging kunnen krijgen richting duurzaamheid. Haar missie? Duurzaamheid niet als verplichting, maar als iets vanzelfsprekends, aantrekkelijks. Door mensen te raken in hun hart, kan je mensen in beweging zetten.
Voor Manon begon duurzaamheid niet als een zakelijke kans, maar als een persoonlijke transformatie. Als zorgbestuurder had ze een comfortabel leven, maar na het zien van documentaires over klimaatverandering en uitbuiting in de kledingindustrie besefte ze: ik ben zelf onderdeel van het probleem.
Het echte kantelpunt kwam na haar 50e verjaardag, toen haar zus onverwachts overleed. “Dat veranderde alles,” vertelt Manon. “Ik realiseerde me hoe kort het leven kan zijn. Waarom zou ik wachten met het doen van dingen die er écht toe doen?”
Ze begon klein, met een persoonlijke kledingchallenge: een jaar lang geen nieuwe kleding kopen en anderen inspireren om ook bewuster te consumeren. Wat begon als een persoonlijke missie groeide al snel uit tot Zustaina.
Veel ondernemers lopen vast in duurzaamheid omdat ze denken dat het vooral draait om regels, compliance en kosten. Volgens Manon is dat een misvatting:
"Mensen willen wél veranderen, maar niet als het als een verplichting voelt. We kopen moeiteloos een nieuwe trendbroek, maar haken af als duurzaamheid als een offer voelt. Het gaat erom dat we mensen raken in hun hart, met verhalen, met iets wat ze kunnen voelen. Feiten blijven niet hangen, emoties wel."
Daarom maakt Zustaina van duurzaamheid een feestje. De Zustaina Box is meer dan een cadeau; het is een verhaal. Elk product heeft een achtergrond; van de impact op CO₂-reductie tot hoeveel bijen er worden gered door een duurzaam alternatief. Via een online keuzeportaal kunnen bedrijven hun medewerkers duurzame cadeaus laten kiezen die echt bij hen passen.
"Bij ons draait het niet alleen om duurzame producten, maar om het besef dat je als consument invloed hebt. Dat je met een simpele keuze al impact maakt."
Veel ondernemers willen wel duurzamer werken, maar weten niet hoe. Manon ontwikkelde een model dat helpt om verandering in gang te zetten: GHEART. Dit model combineert gedragswetenschap en psychologie en laat zien hoe je duurzaamheid aantrekkelijk maakt voor medewerkers, klanten en partners.
Het GHEART-model: 6 stappen naar een duurzamer bedrijf
1. Grow – Laat mensen hun kennis over duurzaamheid groeien. Leer ze waarom het belangrijk is, zowel voor henzelf als voor het bedrijf.
2. Help – Maak duurzame keuzes makkelijk. Denk aan fietsregelingen, Plastic Free July, of andere duidelijke duurzame alternatieven.
3. Eagerness – Zorg dat mensen ernaar verlangen. Maak het aantrekkelijk, cool, en verbind het aan iets wat ze willen bereiken.
4. Award – Beloon duurzaam gedrag. Creëer een win-moment, zoals een teamuitje of een certificaat.
5. Roll it – Niet eindeloos discussiëren, gewoon doen. Probeer, test en leer.
6. Thrive – Volhouden. Als iets niet lukt, begin je gewoon opnieuw.
"Het zit hem niet in de cijfers, maar in de emotie. Je moet duurzaamheid vertalen naar wat mensen raakt. Dan pas krijg je echte verandering."
Veel bedrijven schuiven duurzaamheidsinitiatieven voor zich uit vanwege economische onzekerheid. Maar tegelijkertijd ontstaat er een tegenbeweging: bedrijven die intrinsiek gemotiveerd zijn en duurzaamheid niet als een verplichting zien, maar als een kans.
"Mensen willen het nog steeds liever niet, maar de wereld staat wél in brand. Daarom moeten we nu harder ons best doen." Volgens Manon ligt de sleutel in het positioneren van duurzaamheid als een verdienmodel in plaats van een kostenpost.
Duurzaamheid is een verkoopt. Mensen zijn bereid extra te betalen voor duurzame producten, maar bedrijven moeten dit slim aanpakken. Het gaat er niet alleen om wat duurzaamheid kost, maar vooral om de waarde en voordelen die het oplevert.
Wat kunnen ondernemers doen om duurzaamheid echt te verankeren in hun bedrijf? Manon heeft drie heldere adviezen:
1. Maak duurzaamheid onderdeel van je verdienmodel. Zorg dat het niet alleen een kostenpost is, maar bijdraagt aan groei en waarde.
2. Sluit aan bij wat mensen écht belangrijk vinden. Koppel duurzaam aan wat je klanten drijft, motiveer ze en raak ze met het verhaal.
3. Maak duurzaamheid de norm. Probeer een pioneer te zijn in jouw sector en standardiseer duurzaamheid, maak het vanzelfsprekend.
Duurzaamheid moet geen compliance-verhaal zijn, maar een logische keuze. Het draait niet om regels of subsidies, maar om wat we echt willen: een gezonde planeet, eerlijke productie en een toekomst waar we trots op kunnen zijn. Als ondernemers daarin de leiding nemen, volgt de rest vanzelf.
Wil jij als ondernemer ook de volgende stap zetten in duurzaamheid? Ontdek hoe je met Eevery eenvoudig kunt beginnen met jouw duurzaamheid. Samen maken we het verschil. Lead the change.